Nikotyna jest substancją, która dostaje się do organizmu poprzez dym papierosowy. Kiedy palacz wdycha dym, nikotyna powoduje uwalnianie dopaminy. Wywołuje to pozorne uczucie zrelaksowania. W rzeczywistości nasze serce bije znacznie szybciej. Uczucie to nie trwa długo zatem po pewnym czasie palacz musi palić coraz więcej aby wywołać ten stan. Tak właśnie działa mechanizm uzależnienia, który sprawia, że tak trudno jest im rzucić nałóg.

Uzależnienie rozwija się szczególnie szybko u młodzieży. Osoby w wieku 11-16 lat, które palą zaledwie jednego papierosa w tygodniu mają podobny poziom uzależnia jak dorośli. Po odstawieniu nikotyny występują skutki uboczne takie jak silny apetyt, drażliwość, niepokój, trudności z koncentracją, zaburzenia snu. Długoterminowe skutki dla zdrowia mogą być jednak znacznie poważniejsze.

Papieros to nie tylko nikotyna. W dymie papierosowym i samym papierosie znajduje się mnóstwo trujących związków chemicznych, w tym substancji rakotwórczych. Papierosy zawierają między innymi substancje smoliste, tlenek węgla, amoniak, cyjanowodór, chlorek winylu, aceton, kadm czy fenol. Nałogowe palenie papierosów przyczynia się do rozwoju różnych chorób. Trzy podstawowe grupy zaburzeń związanych z nikotynizmem, to: choroby nowotworowe, niewydolność płuc i choroba wieńcowa serca. Wraz z paleniem papierosów wzrasta ryzyko zachorowania na cukrzycę, osteoporozę, spada odporność, wzrasta podatność na zachorowania na różnego rodzaju infekcje i zakażenia. Szacuje się, że osoby palące mają 20 razy większe szanse zachorować na raka jamy ustnej, gardła, przełyku lub krtani niż abstynenci nikotynowi. W USA nikotynizm jest przyczyną raka płuc w prawie 85% przypadków. A jak nikotyna wpływa na serce? Nikotyna przyłącza się do receptorów nikotynowych, podwyższając w ten sposób ciśnienie krwi, przyspieszając akcję serca i zwiększając zużycie tlenu przez mięsień sercowy, co może skutkować zawałem serca. Dym papierosowy uszkadza również ściany naczyń krwionośnych, przyspiesza rozwój miażdżycy i wywołuje metaplazję nabłonka w oskrzelach. U kobiet, które zaczynają palić przed 18. rokiem życia i wypalają dziennie 20 papierosów, wzrasta ryzyko bezpłodności. Palenie tytoniu wpływa niekorzystnie na układ ruchu i proces kształtowania się kości. Palacze częściej chorują na reumatyzm i osteoporozę oraz degeneracyjne urazy kręgosłupa. Nikotyna sprzyja większej produkcji kwasu żołądkowego, a co za tym idzie – chorobie wrzodowej żołądka. Nikotyna destabilizuje również pracę układu hormonalnego, np. tarczycy. Skutki nikotynizmu można mnożyć i mnożyć, np. impotencja, katarakta, zwyrodnienie plamki żółtej, zapalenie płuc czy astma oskrzelowa.

Nie tylko aktywne palenie jest niebezpieczne. Specjaliści alarmują, że bierne palenie może być równie zagrażające. Biernie wdychany dym tytoniowy zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym trafiający do płuc aktywnych palaczy.

Nikotynizm opóźnia gojenie się ran. Skutkuje przebarwieniami na zębach, żółtymi paznokciami, nieświeżym oddechem. Zwiększa się ryzyko agregacji płytek krwi, obkurczają się naczynia tętnicze. Papierosy zmieniają metabolizm niektórych leków. Bez względu na rodzaj tytoniu – papieros, fajka, cygaro – palenie niesie ze sobą ogromne niebezpieczeństwo. Nikotyna powoli niszczy człowieka. To jedna z najbardziej popularnych trucizn w XXI wieku.